Μια νέα ευρωπαϊκή έρευνα για την υγεία δείχνει ότι το Candidozyma auris – ένας επικίνδυνος ανθεκτικός στα φάρμακα μύκητας – εξαπλώνεται ραγδαία στα νοσοκομεία σε όλη την ήπειρο. Τα κρούσματα και οι επιδημίες αυξάνονται, με ορισμένες χώρες να βλέπουν πλέον συνεχή τοπική μετάδοση.
Να τι πρέπει να ξέρετε για αυτόν τον θανατηφόρο μύκητα.
Τι είναι το C auris ;
Οι επιστήμονες απομόνωσαν για πρώτη φορά τον ιό C auris από το αυτί ενός Ιάπωνα ασθενούς το 2009. Έκτοτε, έχει εξαπλωθεί σε νοσοκομεία σε περισσότερες από 40 χώρες.
Η C auris είναι ένα είδος ζύμης – μονοκύτταροι μικροοργανισμοί από το βασίλειο των μυκήτων. Ενώ οι ζύμες συμβάλλουν σε ένα υγιές μικροβίωμα και πολλοί άνθρωποι βιώνουν μόνο ήπιες μολύνσεις από ζύμες όταν διαταράσσεται η μικροβιακή ισορροπία, η C auris είναι πολύ πιο επικίνδυνη. Ο μύκητας συνήθως προκαλεί μόνο ήπιες λοιμώξεις σε υγιείς ανθρώπους, αλλά σε ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, μπορεί να αποδειχθεί θανατηφόρος, ιδιαίτερα όταν εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος και σε ζωτικά όργανα.
Ο μύκητας επηρεάζει κυρίως σοβαρά ασθενείς, εξαπλώνοντας από το δέρμα στην κυκλοφορία του αίματος και στα όργανα.
Γιατί είναι επικίνδυνο;
Η C auris προκαλεί σοβαρές λοιμώξεις οργάνων όταν παραβιάζει τη φυσική άμυνα του οργανισμού. Μεταξύ 30% και 60% των ασθενών με διεισδυτικές λοιμώξεις από C auris πεθαίνουν. Και οι ασθενείς που είναι φορείς του μύκητα κινδυνεύουν να αναπτύξουν οι ίδιοι λοιμώξεις και να τις μεταδώσουν σε άλλους.
Ο μύκητας μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί επειδή ορισμένα στελέχη είναι ανθεκτικά σχεδόν σε όλα τα διαθέσιμα φάρμακα. Ο C auris φαίνεται να εξελίσσεται ταχέως, με νέα στελέχη ανθεκτικά στα φάρμακα να εμφανίζονται τακτικά.
Πώς εξαπλώνεται;
Η C auris μεταδίδεται κυρίως στα νοσοκομεία μέσω άμεσης επαφής με μολυσμένα άτομα ή μολυσμένες επιφάνειες. Ο μύκητας παράγει πρωτεΐνες που ονομάζονται προσκολλητικές ουσίες και βοηθούν στην προσκόλλησή του στις επιφάνειες, καθιστώντας πολύ δύσκολη την αφαίρεσή του.
Γιατί εξαπλώνεται τόσο γρήγορα;
Η C auris εξαπλώνεται γρήγορα επειδή τα νοσοκομεία δυσκολεύονται να εντοπίσουν και να εξαλείψουν τον μύκητα. Οι άνθρωποι μπορούν να τον φέρουν στο δέρμα τους χωρίς συμπτώματα, φέρνοντάς τον εν αγνοία τους στα νοσοκομεία. Και η διάγνωση είναι δύσκολη. Οι τυπικές εργαστηριακές εξετάσεις αναγνωρίζουν λανθασμένα την C auris ως πιο συνηθισμένες ζύμες. Τα νοσοκομεία χρειάζονται εξειδικευμένες μεθόδους για να την αναγνωρίσουν σωστά, επομένως τα πρώιμα κρούσματα δεν αναγνωρίζονται χωρίς πρόσβαση σε αυτά τα εργαλεία.
Ο μύκητας αναπτύσσεται καλά σε υψηλότερες θερμοκρασίες (ιδανικά στους 37-40°C), ευδοκιμώντας σε ζεστά σώματα. Αντέχει επίσης στην τακτική απολύμανση. Ο C auris σχηματίζει βιοφίλμ – στρώματα μικροβιακής ανάπτυξης που αποδεικνύονται εξαιρετικά δύσκολο να εξαλειφθούν.
Πόσο συνηθισμένο είναι στην Ευρώπη;
Η C auris έχει εξαπλωθεί γρήγορα σε όλη την Ευρώπη. Κάποτε περιοριζόταν σε μεμονωμένα κρούσματα, τώρα προκαλεί παρατεταμένες νοσοκομειακές επιδημίες. Μεταξύ 2013 και 2023, υπήρξαν πάνω από 4.000 κρούσματα, συμπεριλαμβανομένων 1.300 μόνο το 2023. Το Ηνωμένο Βασίλειο κατέγραψε 134 κρούσματα μεταξύ Νοεμβρίου 2024 και Απριλίου 2025 – αύξηση 23% σε σύγκριση με το προηγούμενο εξάμηνο.
Σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, ο μύκητας έχει ενδημήσει στα νοσοκομεία και οι πραγματικοί αριθμοί μπορεί να είναι υψηλότεροι λόγω περιορισμένων δοκιμών.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο C auris έχει φτάσει σε κάθε ήπειρο εκτός από την Ανταρκτική. Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει διακριτές γενετικές ομάδες που κυριαρχούν σε διαφορετικές περιοχές, καθεμία από τις οποίες ποικίλλει ως προς την ευκολία εξάπλωσής της και την αντοχή της στη θεραπεία, γεγονός που καθιστά τον έλεγχο πιο δύσκολο.
Τι κάνουν οι υγειονομικές αρχές γι’ αυτό;
Οι υγειονομικές αρχές αναγνωρίζουν ότι πρέπει να περιορίσουν την εμφάνιση της C auris και αναλαμβάνουν δράση. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων έχει ζητήσει αυστηρότερη επιτήρηση και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει συμπεριλάβει την C auris στον κατάλογο των παθογόνων μυκήτων προτεραιότητας.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, νέες οδηγίες καθορίζουν πρακτικά βήματα για τα νοσοκομεία, επισημαίνοντας την προσεκτική και υπεύθυνη χρήση αντιμυκητιασικών φαρμάκων ως κρίσιμη για τον έλεγχο της νόσου.
Μπορεί να σταματήσει;
Τα νοσοκομεία μπορούν να σταματήσουν ή τουλάχιστον να ελέγξουν την κρεατοελιά . Όσοι δρουν γρήγορα έχουν επιτύχει τον περιορισμό των εξάρσεων. Οι ειδικοί τονίζουν ότι υπάρχει ένα κρίσιμο χρονικό περιθώριο όταν αυστηρά μέτρα μπορούν να εξαλείψουν ένα μεμονωμένο κρούσμα ή μια μικρή έξαρση. Ωστόσο, όταν η κρεατοελιά εξαπλωθεί ευρέως σε ένα νοσοκομείο ή μια περιοχή, καθίσταται εξαιρετικά δύσκολο να σταματήσει.
Τι γίνεται γι’ αυτό;
Τα νοσοκομεία και οι κυβερνήσεις πρέπει να δράσουν γρήγορα. Τα νοσοκομεία πρέπει να ενισχύσουν τις πρακτικές ελέγχου των λοιμώξεων, ενώ οι κυβερνήσεις θα πρέπει να επιβάλουν την αναφορά κάθε κρούσματος C auris στις υγειονομικές υπηρεσίες, ώστε να μπορεί να παρακολουθείται η εξάπλωσή του. Οι αρχές δημόσιας υγείας μπορούν να βοηθήσουν εκδίδοντας σαφείς οδηγίες και επεκτείνοντας την πρόσβαση σε αξιόπιστα τεστ, ενώ εξειδικευμένες ομάδες αντιμετώπισης θα πρέπει να είναι έτοιμες να υποστηρίξουν τα νοσοκομεία κατά τη διάρκεια επιδημιών.
Τι συμβαίνει αν δεν περιοριστεί;
Εάν οι αρχές επιτρέψουν στην ΚΑ να εξαπλωθεί ανεξέλεγκτα, θα μπορούσε να γίνει μια μόνιμη απειλή για την υγειονομική περίθαλψη, προκαλώντας συχνές επιδημίες που σημαίνουν υψηλότερο κόστος, περιορισμένη χωρητικότητα νοσοκομείων και περισσότερες ασθένειες και θανάτους.
Μπορεί επίσης να δούμε τον μύκητα C auris να αναπτύσσει ακόμη μεγαλύτερη αντοχή στα φάρμακα μέσω της συνεχιζόμενης κυκλοφορίας. Οι επιστήμονες έχουν ήδη βρει ορισμένα στελέχη που αντιστέκονται σε όλα τα κύρια αντιμυκητιασικά φάρμακα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι υγειονομικές αρχές τονίζουν την ανάγκη για άμεση δράση, ενώ ο περιορισμός του C auris παραμένει εφικτός. Χωρίς επείγουσα δράση, αυτός ο μύκητας θα μπορούσε να γίνει μόνιμος στα νοσοκομεία, αυξάνοντας τις λοιμώξεις, το κόστος και τους θανάτους.
Πηγή: theconversation.com
