Μια πρόσφατη μελέτη ανοίγει έναν αισιόδοξο δρόμο για την πρόληψη της εξέλιξης της νόσου Αλτσχάιμερ σε άτομα υψηλού κινδύνου. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ακόμη και ένας καθημερινός περίπατος — ή, πιο συγκεκριμένα, η καταγραφή καθημερινών βημάτων της τάξης των 3.000–5.000 βημάτων — μπορεί να συμβάλει στην επιβράδυνση της γνωστικής παρακμής και της συσσώρευσης της πρωτεΐνης Ταυ σε εγκεφάλους ανθρώπων που εμφανίζουν πρώιμα δείγματα βιοδεικτών της νόσου.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Medicine, παρακολούθησε περίπου 296 άτομα ηλικίας 50 έως 90 ετών, τα οποία ήταν γνωστικά υγιή στην έναρξη της μελέτης, αλλά εμφάνιζαν στον εγκέφαλό τους αυξημένα επίπεδα της πρωτεΐνης αμιλοΐνης-β (amyloid-β) — ένας βιοδείκτης που σχετίζεται με την Αλτσχάιμερ. Οι συμμετέχοντες φορούσαν pedometer / κινητό μετρητή βημάτων και υποβάλλονταν σε τακτικές γνωστικές αξιολογήσεις και σε PET εγκεφαλικές απεικονίσεις για την καταγραφή των πρωτεϊνών tau και amyloid.
Τα ευρήματα είναι εντυπωσιακά: Όσοι περπατούσαν 3.000–5.000 βήματα ημερησίως παρουσίασαν καθυστέρηση της γνωστικής παρακμής κατά μέσο όρο τρία έτη σε σχέση με άτομα με χαμηλότερη δραστηριότητα. Όσοι όμως έφταναν στο εύρος των 5.000–7.500 βημάτων ημερησίως εμφάνισαν καθυστέρηση της εκφύλισης έως και επτά έτη. Επιπλέον, η συσσώρευση της πρωτεΐνης τ-ταυ, που συνδέεται στενά με την απώλεια εγκεφαλικών κυττάρων και τη γνωστική έκπτωση, ήταν σημαντικά πιο αργή σε όσους περπατούσαν περισσότερο.
Σημειώνεται ότι η μελέτη δεν επικαλεστεί απολύτως τεκμηριωμένη αιτιώδη σχέση — δηλαδή δεν αποδείχθηκε ότι ο περίπατος «απέτρεψε» τη νόσο. Οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι μπορεί η αυξημένη σωματική δραστηριότητα να είναι σύμπτωμα καλύτερης συνολικής υγείας ή ότι τα άτομα που περπατούν περισσότερο να έχουν και άλλες προστατευτικές συνήθειες.
Παρ’ όλ’ αυτά, το γεγονός ότι ακόμη και μια σχετικά μικρή αύξηση στη φυσική δραστηριότητα μπορεί να φαίνεται ωφέλιμη αποτελεί σημαντικό μήνυμα για τη δημόσια υγεία.
Για το ευρύ κοινό, αυτό σημαίνει ότι η σύσταση «10.000 βήματα τη μέρα» — που συχνά προβάλλεται ως ιδανικό — δεν είναι απαραίτητα η μοναδική «στόχος». Ακόμη και 3.000–5.000 βήματα ημερησίως μπορεί να αποβούν επωφελή για τον εγκέφαλο, ειδικά για όσους βρίσκονται σε κίνδυνο.
Τι σημαίνει στην πράξη;
- Επιλέξτε έναν τακτικό ημερήσιο περίπατο ~ 30–60 λεπτών — ανάλογα με το ρυθμό — που μπορεί να μεταφράζεται περίπου σε 3–5 χιλιόμετρα ή ~3.000–5.000 βήματα.
- Σταδιακή αύξηση του ρυθμού ή της διάρκειας μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερα οφέλη — αλλά ακόμη και η χαμηλότερη ζώνη φαίνεται χρήσιμη.
- Η υιοθέτηση του περπατήματος ως καθημερινής συνήθειας είναι εφικτή, προσιτή, και χωρίς κόστος ειδικού εξοπλισμού — πράγμα που το καθιστά ιδιαίτερα χρήσιμο ως «εργαλείο» πρόληψης.
Συμπερασματικά, η μελέτη ενισχύει την εικόνα ότι η φυσική δραστηριότητα — έστω σε μέτρια επίπεδα — μπορεί να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου Αλτσχάιμερ. Η πρόληψη μέσω της «απλής δράσης» του περπατήματος φαίνεται να είναι μια υποσχόμενη στρατηγική — ειδικά για όσους βρίσκονται σε προδιάθεση για γνωστική έκπτωση.
Η αλλαγή δεν χρειάζεται να είναι ριζική∙ το πρώτο βήμα (κυριολεκτικά!) μπορεί να κάνει τη διαφορά.
Πηγή: «Alzheimer’s decline slows with just a few thousand steps a day», Nature Medicine, 03 Νοεμβρίου 2025.
