Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) κρούει τον «καμπανάκι» για μια σημαντική αύξηση στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) στην Ελλάδα, σύμφωνα με πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα που συνδυάζουν αναφορές από τον ΕΟΔΥ, τον ΠΟΥ (Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας) και το ECDC (Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης των Νόσων).
Βασικά στοιχεία της αύξησης
- Σύμφωνα με ενημερωτικό δελτίο του ΕΟΔΥ (Φεβρουάριος 2025), παρατηρείται ανοδική τάση στα ΣΜΝ στην Ελλάδα.
- Τα πιο συχνά ΣΜΝ που δείχνουν αύξηση είναι η γονόρροια, η σύφιλη και οι χλαμυδιακές λοιμώξεις.
- Συγκεκριμένα, μεταξύ 2022 και 2023, ο ΕΟΔΥ αναφέρει αύξηση κατά 26,24% στα κρούσματα γονόρροιας και 5,68% στα περιστατικά πρώιμης σύφιλης.
- Η άνοδος είναι ακόμα πιο συγκλονιστική όταν κοιτάμε σε μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα (2020–2023): η γονόρροια παρουσιάζει αύξηση 178,65%, ενώ η σύφιλη 125,5%.
- Για τις χλαμυδιακές λοιμώξεις, επίσης καταγράφεται σημαντική αύξηση: +47,69% μεταξύ 2022–2023, και +118% στο διάστημα 2021–2023.
- Τα ποσοστά ανά 100.000 πληθυσμού για το 2023 είναι: 8,73 νέες διαγνώσεις σύφιλης, 4,36 για γονόρροια και 0,91 για χλαμύδια.
Προφίλ των κρουσμάτων
- Όσον αφορά το φύλο, τα κρούσματα σύφιλης και γονόρροιας είναι κατεξοχήν ανδρικά: το 91,88% των νέων διαγνώσεων σύφιλης ήταν σε άνδρες.
- Στον τρόπο μετάδοσης, ιδιαίτερο ρόλο παίζουν οι σεξουαλικές επαφές μεταξύ ανδρών (MSM – men who have sex with men): για τη σύφιλη, το 74,59% των κρουσμάτων προέρχεται από σεξουαλικές επαφές μεταξύ ανδρών.
- Για τη γονόρροια, υπάρχει σχεδόν ισοκατανομή του τρόπου μετάδοσης: ~44,63% από άνδρες με άνδρες και ~42,01% από άνδρες με γυναίκες.
- Στις χλαμυδιακές λοιμώξεις, η πλειονότητα των κρουσμάτων αφορά γυναίκες (ποσοστό ~76,04% το 2023).
Κίνδυνοι και προκλήσεις
- Η αύξηση δεν είναι μόνο αριθμητική: το ECDC αναδεικνύει και την αναδυόμενη ανησυχία για αντοχή στα αντιβιοτικά, ειδικά για τον γονόκοκκο (το βακτήριο της γονόρροιας).
- Ο ΕΟΔΥ συνεργάζεται με το Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Γονοκόκκου (ΕΚΑΓ) για την παρακολούθηση των στελεχών και της ευαισθησίας τους στα αντιβιοτικά.
- Η αύξηση των ΣΜΝ υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της πρόληψης, της τακτικής διάγνωσης και της σεξουαλικής εκπαίδευσης.
Μέτρα του ΕΟΔΥ
- Ο ΕΟΔΥ διαθέτει Κέντρα Συμβουλευτικής & Εξέτασης για τη Σεξουαλική Υγεία, όπου προσφέρονται δωρεάν και ανώνυμες εξετάσεις για ΣΜΝ.
- Ενισχύεται η ενημέρωση για τη χρήση προφυλακτικού, καθώς και η ευαισθητοποίηση για την τακτική εξέταση, ακόμα και αν δεν υπάρχουν συμπτώματα.
- Ο οργανισμός προωθεί την ευρύτερη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, ειδικά για ομάδες υψηλού κινδύνου, και συνεργάζεται με διεθνείς φορείς (ECDC, ΠΟΥ) για επιτήρηση και στρατηγικές αντιμετώπισης.
- Στο πλαίσιο της «Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Εξέτασης», ο ΕΟΔΥ συμμετέχει σε πρωτοβουλίες προσφοράς δωρεάν εξετάσεων για HIV, ηπατίτιδες και άλλα ΣΜΝ.
Τι σημαίνει για την κοινωνία
Η αύξηση αυτή αποτελεί σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας στην Ελλάδα — όχι μόνο λόγω του αυξανόμενου αριθμού κρουσμάτων, αλλά και εξαιτίας των μακροχρόνιων επιπτώσεων. Τα ΣΜΝ, όταν δεν αντιμετωπίζονται, μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές συνέπειες όπως:
- Υπογονιμότητα
- Έκτοπη κύηση
- Νευρολογικές ή καρδιοαγγειακές επιπλοκές
- Κοινωνικό στίγμα
- Υψηλότερο κόστος υγειονομικής περίθαλψης
Η άνοδος της αντοχής στα αντιβιοτικά κάνει την πρόληψη ακόμα πιο κρίσιμη — χωρίς έγκαιρη διάγνωση και υπεύθυνη θεραπεία, η αντιμετώπιση μπορεί να γίνει πολύ πιο δύσκολη.
Πηγή: eody.gov.gr
