Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι νέοι είχαν 20-30% μικρότερη πιθανότητα να δείξουν βελτίωση στα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης και, παράλληλα, μεγαλύτερη πιθανότητα επιδείνωσης.
Το δείγμα-μαμούθ της μελέτης των 1.599.888 ατόμων, ηλικίας 16 έως 60 ετών, προήλθε από το πρόγραμμα Talking Therapies του NHS στο Ηνωμένο Βασίλειο – το μεγαλύτερο δημόσιο πρόγραμμα παγκοσμίως, που παρέχει δωρεάν ψυχοθεραπεία.
Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν στο Lancet Psychiatry, απέδειξαν πως οι νέοι ηλικίας 16-25 ετών εμφανίζουν χαμηλότερα ποσοστά βελτίωσης ή ανάρρωσης, σε σύγκριση με μεγαλύτερες ηλικίες. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι οι ίδιες θεραπείες παρέχονται σε ενιαίο πλαίσιο, από επαγγελματίες με την ίδια εκπαίδευση.
Αν και οι αριθμητικές διαφορές στα εργαλεία μέτρησης φαίνονται μικρές, στην πραγματικότητα και λόγω του τεράστιου δείγματος, μεταφράζονται σε χιλιάδες νέους που τελικά δεν ανταποκρίνονται ετησίως:
«Τα καλά νέα είναι ότι σε αυτήν την μελέτη του τί γίνεται στην «πραγματική ζωή», εν αντιθέσει προς το περιοριστικό περιβάλλον κλινικών μελετών, η ανταπόκριση γενικώς φαίνεται αρκετά μεγάλη», σημειώνει ο Καθηγητής Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων στο ΕΚΠΑ και στο University College London (UCL), Αργύρης Στριγγάρης ο οποίος συμμετείχε ως επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας στη μελέτη και προσθέτει:
«Τα όχι τόσο καλά νέα είναι ότι γενικώς οι νέοι δείχνουν κάπως χαμηλότερη ανταπόκριση. Για παράδειγμα οι νέοι έχουν περίπου 20-30% μικρότερη πιθανότητα να δείξουν βελτίωση ή ανάρρωση στο άγχος και την κατάθλιψή τους και έχουν και μεγαλύτερη πιθανότητα να χειροτερέψουν. [… ] Υπολογίζουμε, ότι ο ετήσιος αριθμός εκείνων των νέων που δεν βελτιώνονται, εν συγκρίσει με το πόσοι βελτιώνονται σε μεγαλύτερες ηλικίες, αγγίζει τις αρκετές χιλιάδες», λέει.
Οι λόγοι παραμένουν ασαφείς και για τον λόγο αυτό απαιτούνται περαιτέρω μελέτες. Οι ερευνητές επισημαίνουν, πάντως, ότι οι νέοι πιο συχνά διακόπτουν πρόωρα τη θεραπεία ή απουσιάζουν από συνεδρίες, όμως ακόμη και μετά από στατιστικές διορθώσεις, οι αποκλίσεις επιμένουν, όπως εξηγεί ο Καθηγητής κ. Στριγγάρης:
«Δεδομένης της συχνότητας των προβλημάτων κατάθλιψης και άγχους στους νέους και της διαφαινόμενης αύξησης των προβλημάτων αυτών, ειδικά σε αυτές τις ηλικίες, τα τελευταία χρόνια, οφείλουμε να καταλάβουμε καλύτερα την πηγή των προβλημάτων αυτών, αλλά και το είδος των απαντήσεων που μπορούμε να δώσουμε, που ίσως πρέπει να είναι καινοτόμες προσθήκες στα υπάρχοντα ή και μια ριζική αναθεώρηση του σε τί ακριβώς στοχεύουμε», τονίζε σε ανάρτησή του στο facebook.
Τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα;
Η μελέτη δεν αφορά απλώς τα ποσοστά επιτυχίας της ψυχοθεραπείας. Θέτει βαθύτερα ερωτήματα πολιτικής υγείας και κοινωνικής στόχευσης, όπως σχολιάζει ο ίδιος ο καθηγητής, λέγοντας πως έχει ενδιαφέρον να δούμε τι μπορούμε να μάθουμε από ένα σύστημα υγείας που προσφέρει θεραπείες συστηματοποιημένες, τεκμηριωμένες και εύκολα προσβάσιμες σε όλες και όλους.
«Είναι οι θεραπείες αυτές κάτι που θέλουμε για την χώρα μας; Αυτό είναι θεμελιώδες ερώτημα, προηγείται των παραπάνω. Η απάντηση θα μπορούσε να είναι ένα αυτόματο ναι, αν και νομίζω ότι θα ήταν καλύτερο αν προσπαθούσαμε να καταλάβουμε τι προσαρμογές χρειάζονται για την χώρα μας και τι μπορούμε να μάθουμε από τα λάθη των άλλων (ώστε να τα αποφύγουμε). Γνώμη μου είναι ότι είναι καλό να υπάρχει φειδώ και στην προσφορά θεραπειών, σίγουρα μη συστηματικών», καταλήγει ο Καθηγητής Στριγγάρης.
