Επιστήμονες έχουν αναπτύξει μια «υπερτροφή» για τις μέλισσες που θα μπορούσε να προστατεύσει την ζωή τους από τις απειλές της κλιματικής αλλαγής και της απώλειας οικοτόπων.
Οι αποικίες μελισσών που έτρωγαν το συμπλήρωμα κατά τη διάρκεια των δοκιμών είχαν έως και 15 φορές περισσότερες πιθανότητες να ενηλικιωθούν
Οι μέλισσες αποτελούν ζωτικό μέρος της παραγωγής τροφίμων και συμβάλλουν στην επικονίαση του 70% των κορυφαίων παγκόσμιων καλλιεργειών.
«Αυτή η τεχνολογική ανακάλυψη παρέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται οι μέλισσες για να επιβιώσουν, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούμε να συνεχίσουμε να τις ταΐζουμε ακόμα και όταν δεν υπάρχει αρκετή γύρη», δήλωσε στο BBC News η επικεφαλής συγγραφέας καθηγήτρια Geraldine Wright στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. «Είναι πραγματικά ένα τεράστιο επίτευγμα», λέει.
Οι μέλισσες παγκοσμίως αντιμετωπίζουν σοβαρές μειώσεις, λόγω ελλείψεων θρεπτικών συστατικών, ιογενών ασθενειών, κλιματικής αλλαγής και άλλων παραγόντων. Στις ΗΠΑ, οι ετήσιες απώλειες αποικιών κυμαίνονταν μεταξύ 40-50% την τελευταία δεκαετία και αναμένεται να αυξηθούν.
Οι μελισσοκόμοι στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν επίσης αντιμετωπίσει σοβαρές προκλήσεις.
Ο Νικ Μενσίκοφ, πρόεδρος του Συνδέσμου Μελισσοκόμων του Κάρντιφ, της Βέιλ και των Κοιλάδων, δήλωσε στο BBC News ότι έχασε το 75% των αποικιών του τον περασμένο χειμώνα και ότι αυτό έχει παρατηρηθεί σε όλη τη Νότια Ουαλία.
«Παρόλο που όλες οι κυψέλες ήταν γεμάτες τροφή, οι μέλισσες απλώς λιγόστεψαν. Οι περισσότερες μέλισσες επέζησαν τον Ιανουάριο, τον Φεβρουάριο και μετά απλώς εξαφανίστηκαν», λέει.
Οι μέλισσες τρέφονται με γύρη και νέκταρ από τα άνθη που περιέχουν τα θρεπτικά συστατικά, συμπεριλαμβανομένων των λιπιδίων που ονομάζονται στερόλες, τα οποία είναι απαραίτητα για την ανάπτυξή τους.
Παράγουν μέλι στις κυψέλες, το οποίο γίνεται η πηγή τροφής τους κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όταν τα λουλούδια έχουν σταματήσει να παράγουν γύρη.
Όταν οι μελισσοκόμοι βγάζουν μέλι για να πουλήσουν ή, όλο και περισσότερο, όταν δεν υπάρχει αρκετή γύρη διαθέσιμη, δίνουν στα έντομα συμπληρωματική τροφή.
Αλλά αυτή η τροφή αποτελείται από πρωτεΐνη, αλεύρι, ζάχαρη και νερό και ανέκαθεν δεν είχε τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται οι μέλισσες. Είναι σαν οι άνθρωποι να τρώνε μια διατροφή χωρίς υδατάνθρακες, αμινοξέα ή άλλα ζωτικά θρεπτικά συστατικά.
Η παρασκευή στερολών αποδείχθηκε ανέκαθεν πολύ δύσκολη, αλλά ο καθηγητής Ράιτ ηγήθηκε μιας ομάδας επιστημόνων επί 15 χρόνια για να εντοπίσει ποιες ακριβώς στερόλες χρειάζονται οι μέλισσες και πώς να τις παρασκευάσει.
Στο εργαστήριο της Οξφόρδης, η διδακτορική φοιτήτρια Jennifer Chennells μας έδειξε μικρά διαφανή κουτιά με μέλισσες σε μια θερμοκοιτίδα, τα οποία ταΐζει με διαφορετικές τροφές που έχει φτιάξει η ίδια.
Χρησιμοποιεί εξοπλισμό κουζίνας που θα μπορούσατε να βρείτε στο σπίτι για να φτιάξει τα ωμά υλικά και ανοίγει γυαλιστερά, λευκά σωληνάρια φαγητού.
«Βάζουμε υλικά σε κάτι που μοιάζει με ζύμη για μπισκότα, με διαφορετικές πρωτεΐνες, λίπη, διαφορετικές ποσότητες υδατανθράκων και τα μικροθρεπτικά συστατικά που χρειάζονται οι μέλισσες. Αυτό γίνεται για να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τι τους αρέσει περισσότερο και τι είναι καλύτερο για αυτές», λέει.
Σπρώχνει τους σωλήνες μέσα στα κουτιά και οι μέλισσες τσιμπολογούν το μείγμα.
Σε αυτό το εργαστήριο, χρησιμοποιώντας γονιδιακή επεξεργασία, η ομάδα του καθηγητή Ράιτ έφτιαξε με επιτυχία μια μαγιά που μπορεί να παράγει τις έξι στερόλες που χρειάζονται οι μέλισσες.
«Είναι μια τεράστια ανακάλυψη. Όταν η μαθήτριά μου κατάφερε να τροποποιήσει τη μαγιά για να δημιουργήσει τις στερόλες, μου έστειλε μια εικόνα του χρωματογραφήματος που ήταν αποτέλεσμα της εργασίας», λέει, αναφερόμενη σε ένα διάγραμμα της δομής της ουσίας.
«Το έχω ακόμα στον τοίχο του γραφείου μου», εξηγεί.
Η «υπερτροφή» δόθηκε στις μέλισσες στις κυψέλες του εργαστηρίου για τρεις μήνες.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι αποικίες που τρέφονταν με την τροφή είχαν έως και 15 φορές περισσότερες μέλισσες που έφτασαν στην ενηλικίωση.
«Όταν οι μέλισσες έχουν μια πλήρη διατροφή, θα πρέπει να είναι υγιέστερες και λιγότερο ευάλωτες σε ασθένειες», λέει ο καθηγητής Ράιτ.
Ο καθηγητής Ράιτ λέει ότι η τροφή θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη κατά τη διάρκεια καλοκαιριών όπως αυτό, όταν τα ανθοφόρα φυτά φαίνεται να έχουν σταματήσει να παράγουν νωρίς.
«Είναι πραγματικά σημαντικό τις χρονιές που το καλοκαίρι έρχεται νωρίς και οι μέλισσες δεν θα έχουν αρκετή γύρη και νέκταρ για να αντέξουν τον χειμώνα», λέει.
«Όσο περισσότερους μήνες περνούν χωρίς γύρη, τόσο μεγαλύτερο διατροφικό στρες θα αντιμετωπίζουν, πράγμα που σημαίνει ότι οι μελισσοκόμοι θα έχουν μεγαλύτερες απώλειες αυτών των μελισσών κατά τη διάρκεια του χειμώνα», εξηγεί.
Απαιτούνται πλέον δοκιμές μεγαλύτερης κλίμακας για την αξιολόγηση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων της τροφής στην υγεία των μελισσών, αλλά το συμπλήρωμα θα μπορούσε να είναι διαθέσιμο στους μελισσοκόμους και τους αγρότες εντός δύο ετών.
Η μελέτη διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, σε συνεργασία με τους Βασιλικούς Βοτανικούς Κήπους Kew, το Πανεπιστήμιο του Γκρίνουιτς και το Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Δανίας.
Πηγή: bbc.com
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature.
