Μπορεί να φαίνεται σχεδόν υπερβολικά εύκολο: αθλητές που απολαμβάνουν μια βόλτα με ποδήλατο, δρομείς που περπατάνε με ρυθμό πιο αργό από την προθέρμανση των περισσότερων ανθρώπων ή κάποιος που βαδίζει τόσο αργά που δεν θυμίζει σε τίποτα ότι αθλείται. Ωστόσο, αυτό το είδος αβίαστης κίνησης, συμβολίζει, αυτό που γίνεται γνωστό ως άσκηση ζώνης μηδέν.
Η συγκεκριμένη τακτική έρχεται σε αντίθεση με την κουλτούρα του «σπρώξε τον εαυτό σου» που χρησιμοποιούν τα γυμναστήρια και οι εφαρμογές γυμναστικής. Αντί για μια προσπάθεια που σου κόβει την ανάσα, η άσκηση στη ζώνη μηδέν έχει να κάνει με το να κινείσαι αρκετά αργά ώστε να μπορείς να κουβεντιάζεις πολύ άνετα όλη την ώρα. Για μερικούς ανθρώπους, μπορεί να σημαίνει ένα απαλό περπάτημα. Για άλλους, θα μπορούσε να είναι μια εύκολη γιόγκα, μερικές διατάσεις ενώ ανάβει το βραστήρα ή ακόμα και να περπατάει στον κήπο. Το θέμα είναι ότι ο καρδιακός σου ρυθμός παραμένει χαμηλός. χαμηλότερος ακόμη και από αυτό που πολλά fitness trackers χαρακτηρίζουν ως ζώνη 1.
Στη γλώσσα της προπόνησης αντοχής, η ζώνη 1 συνήθως σημαίνει περίπου το 50-60% του μέγιστου καρδιακού σας ρυθμού. Η ζώνη μηδέν βρίσκεται κάτω από αυτό το ποσοστό. Στην πραγματικότητα, δεν συμφωνούν όλοι οι επιστήμονες για το πώς να την ονομάσουμε ή αν θα πρέπει να θεωρείται ξεχωριστή ζώνη προπόνησης. Αλλά τα τελευταία χρόνια, ο όρος έχει κερδίσει έδαφος εκτός των ερευνητικών κύκλων, όπου έχει γίνει συντομογραφία για πολύ ελαφριά δραστηριότητα, με εκπληκτικά οφέλη.
Ένα από αυτά τα οφέλη είναι η προσβασιμότητα. Οι συμβουλές άσκησης συχνά τείνουν προς την ένταση: τα διαστήματα σπριντ, τα μαθήματα υψηλής έντασης, το κίνητρο «χωρίς πόνο, χωρίς κέρδος». Για οποιονδήποτε μεγαλύτερο σε ηλικία, άρρωστο ή που επιστρέφει στην κίνηση μετά από τραυματισμό, αυτό μπορεί να φαίνεται αδύνατο. Η άσκηση στη ζώνη μηδέν προσφέρει ένα εναλλακτικό σημείο εκκίνησης.
Η ήσυχη δύναμη της εύκολης προσπάθειας
Μελέτες έχουν δείξει ότι ακόμη και η πολύ ελαφριά δραστηριότητα μπορεί να βελτιώσει διάφορους δείκτες υγείας, όπως η κυκλοφορία του αίματος, να βοηθήσει στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και να υποστηρίξει την ψυχική ευεξία. Ένα καθημερινό περπάτημα με ήπιο ρυθμό, για παράδειγμα, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.
Υπάρχει επίσης το ζήτημα της αποκατάστασης. Αθλητές υψηλού επιπέδου ανακάλυψαν εδώ και πολύ καιρό ότι δεν μπορούσαν να προπονούνται σκληρά κάθε μέρα. Το σώμα τους χρειαζόταν χώρο για να επανέλθει. Εκεί μπήκαν στο παιχνίδι οι χαλαρές προπονήσεις. Δεν είναι χαμένος χρόνος, αλλά απαραίτητα εργαλεία αποκατάστασης.
Το ίδιο ισχύει και για άτομα που ισορροπούν μεταξύ εργασίας, οικογένειας και άγχους. Μια συνεδρία με ζώνη μηδέν μπορεί να μειώσει την ένταση χωρίς να εξαντλήσει ενέργεια. Αντί να καταρρέετε στον καναπέ μετά τη δουλειά, ένα ήσυχο ημίωρο περπάτημα μπορεί στην πραγματικότητα να σας ευεργετήσει
Οι ερευνητές ψυχικής υγείας έχουν επισημάνει ένα άλλο όφελος: τη συνέπεια. Πολλοί άνθρωποι εγκαταλείπουν τα προγράμματα άσκησης επειδή θέτουν τον πήχη πολύ ψηλά. Μια ρουτίνα που βασίζεται σε δραστηριότητες ζώνης μηδέν είναι πιο εύκολο να διατηρηθεί. Γι’ αυτό τα οφέλη – καλύτερος ύπνος, πιο φωτεινή διάθεση και χαμηλότερος κίνδυνος χρόνιων ασθενειών – συνεχίζουν να αθροίζονται με την πάροδο των μηνών και των ετών.
Υπάρχουν φυσικά όρια. Αν ο στόχος σας είναι να τρέξετε έναν μαραθώνιο ή να βελτιώσετε σημαντικά τα επίπεδα φυσικής κατάστασης, η απαλή κίνηση από μόνη της δεν θα σας βοηθήσει να το πετύχετε. Το σώμα χρειάζεται προκλήσεις υψηλότερης έντασης για να δυναμώσει. Αλλά η νοοτροπία «όλα ή τίποτα», είτε προπονείται σκληρά είτε δεν προπονείται καθόλου, κινδυνεύει να χάσει το νόημα. Η Ζώνη Μηδέν μπορεί να είναι η βάση πάνω στην οποία χτίζονται άλλες δραστηριότητες ή μπορεί απλώς να σταθεί από μόνη της ως μια συνήθεια που ενισχύει την υγεία.
Το γεγονός ότι οι ερευνητές εξακολουθούν να συζητούν τον ορισμό της είναι από μόνο του ενδιαφέρον. Στην αθλητική επιστήμη, ορισμένοι προτιμούν να μιλούν για «κάτω από τη ζώνη 1» ή «ενεργητική αποκατάσταση» αντί για τη ζώνη μηδέν. Αλλά η δημοφιλής ονομασία φαίνεται να έχει παραμείνει, ίσως επειδή αποτυπώνει το πνεύμα της αβίαστης χαλάρωσης. Η ιδέα της «ζώνης μηδέν» αφαιρεί την πίεση. Δεν χρειάζεστε φανταχτερό εξοπλισμό ή την πιο πρόσφατη φορετή συσκευή. Αν μπορείτε να κινηθείτε χωρίς καταπόνηση, τότε το κάνετε.
Αυτή η απλότητα μπορεί να εξηγήσει την ελκυστικότητά της. Τα μηνύματα δημόσιας υγείας σχετικά με την άσκηση μπορεί μερικές φορές να φαίνονται συντριπτικά: πόσα λεπτά την εβδομάδα, ποιος είναι ο καρδιακός ρυθμός, πόσα βήματα. Η ζώνη μηδέν διαπερνά αυτόν τον θόρυβο. Το μήνυμα είναι: κάντε κάτι, ακόμα κι αν είναι απαλό. Εξακολουθεί να μετράει.
Και σε έναν κόσμο όπου πολλοί άνθρωποι κάθονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα μπροστά σε οθόνες, αυτό μπορεί να είναι πιο ισχυρό από ό,τι ακούγεται. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι μεγάλες περίοδοι καθιστικής ζωής αυξάνουν τους κινδύνους για την υγεία ακόμη και σε άτομα που ασκούνται έντονα σε άλλες ώρες. Η προσθήκη περισσότερου φωτός και συχνής κίνησης μέσα στην ημέρα μπορεί να έχει εξίσου μεγάλη σημασία με την περιστασιακή έντονη προπόνηση.
Η άσκηση στη Ζώνη Μηδέν, λοιπόν, δεν αφορά το κυνήγι προσωπικών ρεκόρ. Πρόκειται για τον επαναπροσδιορισμό του πώς μπορεί να μοιάζει η άσκηση. Δεν είναι μια δοκιμασία θέλησης, αλλά ένας τρόπος να συνεχίσετε να κινείστε, να παραμείνετε συνδεδεμένοι με το σώμα σας και να χτίσετε συνήθειες που διαρκούν. Είτε είστε ένας κορυφαίος ποδηλάτης που χαλαρώνει μετά από έναν αγώνα είτε κάποιος που αναζητά έναν διαχειρίσιμο τρόπο να επιστρέψει στην κίνηση, ισχύει η ίδια αρχή: μερικές φορές, ο πιο ήπιος ρυθμός είναι αυτός που σας πηγαίνει πιο μακριά.
Πηγή: Theconversation