Συνέντευξη: Νανά Παλαιτσάκη
Το τελευταίο διάστημα όλο και πληθαίνουν οι αφορμές για ν’ ασχοληθούμε με το θέμα του διαβήτη.
Στην Ελλάδα, περίπου το 12% του πληθυσμού ζει με σακχαρώδη διαβήτη, αριθμός που αντιστοιχεί σε περίπου 1.200.000 άτομα. Επιπλέον, το 12,4% του πληθυσμού εμφανίζει προδιαβήτη, ενώ το 29,1% των ατόμων με διαβήτη είναι αρρύθμιστα. Στα παιδιά, καταγράφονται περίπου 500 νέα περιστατικά διαβήτη τύπου 1 ετησίως, με αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στα κορίτσια. Η αύξηση αυτή αποδίδεται σε παράγοντες όπως η παχυσαρκία και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής. Το μέσο ετήσιο κόστος για κάθε άτομο με διαβήτη και επιπλοκές υπολογίζεται σε 7.000 ευρώ, ενώ το 12% του προϋπολογισμού για την Υγεία αναλώνεται για την αντιμετώπιση της νόσου και των επιπλοκών της. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή αντιμετώπιση είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη των επιπλοκών.
Με πολλά στοιχεία στο μυαλό μου ένα απόγευμα έφτασα στο ιατρείο του Πέτρου Θωμάκου, διδάκτορα Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, παθολόγο, με εξειδίκευση στο θέμα του διαβήτη, τον οποίο συνάντησα στο διαβητολογικό κέντρο του νοσοκομείου Υγεία. Η προσέγγισή του, στο θέμα του διαβήτη είναι τόσο εμπεριστατωμένη και άμεση, που, του το είπα μάλιστα όταν ολοκληρώσαμε την συνέντευξη, είναι η κατηγορία γιατρού που αποτελεί τύχη να τον συναντάμε ως ασθενείς. Καταρχάς, οι αριθμοί που διαβάσατε αποκαλύπτουν τα μεγάλα ποσοστά ανθρώπων που ζουν με διαβήτη, ενώ η παιδική παχυσαρκία αυξάνεται ανησυχητικά, κάνοντας την ενημέρωση πιο αναγκαία από ποτέ. Δεν είναι μόνο θέμα πρόληψης, αλλά και σωστής διαχείρισης, ώστε να αποφύγουμε τις επιπλοκές που συχνά συνοδεύουν το «ζάχαρο». Συζητώντας μαζί του, συνειδητοποίησα πόσα πολλά δεν ήξερα και – ακόμα πιο ανησυχητικό – πόσα από αυτά που θεωρούσα δεδομένα ήταν παραπληροφόρηση. Αυτή η συζήτηση , λοιπόν, δεν είναι απλώς χρήσιμη. Είναι αναγκαία ιδιαίτερα την εποχή όπου η ζήτηση για φάρμακα με σεμαγλουτίδη ( για την απώλεια βάρους) κάνουν θραύση γεγονός που αποδεικνύεται με την κατά 300% αύξηση της μετοχής της εταιρείας που παράγει από το 2020.
Αλήθεια γνωρίζατε, για παράδειγμα, ότι πολλοί διάσημοι καλλιτέχνες και αθλητές έφτασαν στην κορυφή ζώντας με διαβήτη, αποδεικνύοντας ότι η πάθηση δεν είναι εμπόδιο αλλά μια πρόκληση που μπορεί να ξεπεραστεί; Ότι το «ζάχαρο» δεν αποκλείει τα παιδιά και τους εφήβους από την προπόνηση; Ή κατά πόσο ο διαβήτης μπορεί να επηρεάσει, αν επηρεάζει, τη σεξουαλική μας ζωή, ενώ ο διαβήτης κύησης αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη αργότερα στη ζωή μιας γυναίκας; Κι αν σας έλεγα ότι κάποιος με διαβήτη μπορεί να τρώει γλυκά κάθε μέρα ή ότι ένα τραυματικό γεγονός μπορεί να σταθεί αφορμή για τη διάγνωσή του; Μύθοι και αλήθειες που μου ξεκαθαρίζει ο γιατρός και θα μοιραστώ μαζί σας ξεκινώντας από το «αλφαβητάρι».
1 .Πόσες μορφές διαβήτη υπάρχουν;
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) έχει ταξινομηθεί από τη διεθνή ιατρική κοινότητα σε τέσσερις βασικές κατηγορίες: τον ΣΔ Τύπου 1 (ΣΔΤ1), τον ΣΔ Τύπου 2 (ΣΔΤ2), τον ΣΔ της Κύησης και τους «άλλους τύπους ΣΔ», που περιλαμβάνει σπανιότερες μορφές, για παράδειγμα τον ΣΔ που προκαλείται από τη χρήση φαρμάκων, όπως π.χ. τα κορτικοστεροειδή. Ο ΣΔΤ1, παλαιότερα γνωστός ως ινσουλινοεξαρτώμενος ΣΔ ή νεανικός διαβήτης, προκαλείται από αυτοάνοση καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος, που παράγουν την ινσουλίνη. Τα άτομα με ΣΔΤ1 για την αντιμετώπιση της νόσου πρέπει να λαμβάνουν πολλές φορές την ημέρα ινσουλίνη εξωγενώς. Ο ΣΔΤ2, παλαιότερα γνωστός ως μη ινσουλινοεξαρτώμενος ΣΔ ή διαβήτης των ενηλίκων, αντιπροσωπεύει το 90-95% των περιπτώσεων και εμφανίζεται κατά κύριο λόγο σε άτομα με γενετική προδιάθεση, υπέρβαρα ή παχύσαρκα. Χαρακτηρίζεται από αντίσταση στη δράση ινσουλίνης και σχετική ανεπάρκεια στην έκκρισή της. Πρέπει να τονιστεί, ότι η επιδημική αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας έχει ως αποτέλεσμα ο ΣΔΤ2 να διαγιγνώσκεται όλο και συχνότερα σε παιδιά.
Πολύ συχνή μορφή, ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες, αποτελεί ο ΣΔ της Κύησης, ο οποίος παρουσιάζεται και διαγιγνώσκεται για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μετά τον τοκετό η υπεργλυκαιμία στην πλειονότητα των περιπτώσεων (90-95%) εξαφανίζεται, όμως οι γυναίκες που εμφάνισαν ΣΔ κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχουν πολύ μεγάλη πιθανότητα να αναπτύξουν ΣΔΤ2 σε μεγαλύτερη ηλικία.
Ο κοινός παρονομαστής όλων των μορφών ΣΔ είναι η αύξηση των τιμών της γλυκόζης στο αίμα. Ο ΣΔ θεωρείται σήμερα μια από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες χρόνιες παθήσεις, αφού εκτιμάται ότι περισσότερα από 537 εκατομμύρια άτομα πάσχουν από τη νόσο σε ολόκληρο τον κόσμο..!
2. Πότε κάποιος αποκτάει Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1;
Ο ΣΔΤ1 παρουσιάζεται ως απρόσκλητος επισκέπτης που αναστατώνει τη ζωή των ανθρώπων και των οικογενειών τους. Τα ακριβή αίτια της εμφάνισης του ΣΔΤ1 είναι άγνωστα. Κάποια στιγμή, για ακαθόριστο λόγο, το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου αντιμετωπίζει τα β-κύτταρα του παγκρέατος, που παράγουν την ινσουλίνη, ως «ανεπιθύμητο ξένο σώμα» και τα καταστρέφει με αυτοάνοσο μηχανισμό. H αυτοάνοση καταστροφή εξελίσσεται σταδιακά και για το λόγο αυτό τα χαρακτηριστικά κλινικά συμπτώματα του ΣΔ (πολυδιψία, πολυουρία, απώλεια βάρους) εμφανίζονται αφού έχει μειωθεί η συνολική μάζα των β- κυττάρων σε ποσοστό 40-85%. Είναι αξιοσημείωτο, ότι σε πολλές περιπτώσεις ατόμων με ΣΔΤ1, μερικούς μήνες πριν την κλινική εμφάνιση της νόσου, έχουν προηγηθεί τραυματικά γεγονότα, όπως φυσικές αταστροφές, απώλειες προσφιλών προσώπων, αποχωρισμοί, κ.ά. Μέχρι στιγμής, πολλαπλοί γενετικοί (π.χ. προδιαθεσικά ή προστατευτικά γονίδια) και περιβαλλοντικοί (π.χ. διάφορες ιογενείς λοιμώξεις) παράγοντες έχουν συσχετιστεί με τη διαταραχή της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος που πυροδοτεί την καταστροφή των β-κυττάρων. Στην συντριπτική, όμως, πλειονότητα των περιπτώσεων η γενεσιουργός αιτία του ΣΔΤ1 παραμένει ανεξιχνίαστη. Επίσης, είναι σημαντικό να αναφερθεί, ότι η νόσος παρουσιάζει εποχική διακύμανση (η πρώτη διάγνωση γίνεται συχνότερα κατά τους χειμερινούς μήνες), ενώ η συχνότητά της είναι μεγαλύτερη στις χώρες της βόρειας Ευρώπης.
«Ο στόχος για ένα άτομο με ΣΔ είναι να προσαρμόσει το διαβήτη στη ζωή του και όχι τη ζωή του στο διαβήτη.»
3. Ποια είναι η πιο συχνή ερώτηση που σας κάνει ένα άτομο με Σακχαρώδη Διαβήτη στο πρώτο ραντεβού;
Η πιο συχνή ερώτηση των νεοδιαγνωσθέντων ατόμων είναι πώς θα επηρεαστεί η ζωή τους από τον ΣΔ. Πρέπει να απαλύνουμε το φόβο και την αρνητική στάση απέναντι στη νόσο, διαβεβαιώνοντας τα άτομα με ΣΔ, ότι, με την κατάλληλη εκπαίδευση, μπορούν να ζήσουν μια εντελώς φυσιολογική ζωή, να ασκήσουν οποιοδήποτε επάγγελμα (εκτός ίσως από αστροναύτης ή μάχιμος στρατιωτικός…) και να ακολουθήσουν, ανεξαιρέτως, όποια επιστημονική, καλλιτεχνική ή αθλητική δραστηριότητα επιθυμούν! Ο στόχος για ένα άτομο με ΣΔ είναι να προσαρμόσει το διαβήτη στη ζωή του και όχι τη ζωή του στο διαβήτη. Στην αρχή, τα περισσότερα άτομα, δεν αντιλαμβάνονται τις οδηγίες και τι ακριβώς πρέπει να κάνουν για την πάθησή τους, για αυτό είναι σκόπιμο να επιδιώκουμε τη δημιουργία φιλικής σχέσης, τη συστηματική επικοινωνία και να τα ενθαρρύνουμε να κάνουν περισσότερες ερωτήσεις. Η πρώτη επαφή γιατρού και ασθενή και η σχέση που θα δημιουργηθεί, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τη μελλοντική πορεία του ατόμου με ΣΔ.
4. Πόσο σημαντική θεωρείτε την ψυχολογική υποστήριξη για κάποιον που μόλις διαγνώστηκε; Τι συμβουλή θα δίνατε σε έναν έφηβο και ποια συμβουλή θα δίνατε στους γονείς του;
Το βιοιατρικό μοντέλο υγείας που επικράτησε στην ιατρική πρακτική για πολλά χρόνια είναι πλέον παρελθόν. Το σώμα αντιμετωπίζεται σαν μια ολότητα και δίνεται μεγάλη, αν όχι ισάξια, προσοχή στις ψυχικές και συναισθηματικές συνιστώσες, που επηρεάζουν την εμφάνιση και τη διαχείριση μιας ασθένειας. Είναι σημαντικό η ενημέρωση που ακολουθεί τη διάγνωση να γίνεται από γιατρό ειδικά εκπαιδευμένο στο ΣΔΤ1, ώστε να μπορεί να εξηγήσει με σαφήνεια και ψυχραιμία τη νέα πραγματικότητα. Η αρχική στάση του γιατρού επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό και τη στάση των ατόμων με ΣΔΤ1 απέναντι στη νόσο. Είναι σκόπιμο να αποφεύγονται οι αχρείαστες νοσηλείες και τα παρωχημένα διαιτολόγια πείνας. Έχω πάντα στο νου τη δυσκολία των εφήβων, όταν καλούνται, λόγω του ΣΔΤ1, να διαφοροποιηθούν σε μια ηλικία που το ομοιογενές και το ανήκειν σε μια ομάδα είναι σημαντικά. Τόσο οι έφηβοι, όσο και οι γονείς δεν πρέπει να φοβούνται να μιλήσουν στον κοινωνικό τους περίγυρο για την ύπαρξη του ΣΔ και να μη διστάσουν να απευθυνθούν σε ψυχολόγο αν αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε δυσκολία. Όλα τα σύγχρονα διαβητολογικά κέντρα στο εξωτερικό διαθέτουν ομάδα εξειδικευμένων ψυχολόγων, που συμβάλουν καθοριστικά στα πρώτα βήματα των ατόμων με ΣΔ στη νέα αυτή συνθήκη. Είναι σημαντικό οι έφηβοι και οι γονείς τους να κατανοήσουν ότι ο ΣΔΤ1 στην εποχή μας μπορεί να ρυθμιστεί με επάρκεια και χωρίς εκπτώσεις στην ποιότητα ζωής τους.
5. Όταν πληκτρολογήσει κάποιος τις λέξεις «διαβήτης τύπου 1» οι πρώτες πληροφορίες που θα εισπράξει από το διαδίκτυο είναι τα πόσα χρόνια χάνει σε σχέση μ’ έναν άνθρωπο που δεν έχει διαβήτη. Μπορεί ένας άνθρωπος – ασθενής να φιλτράρει τις πληροφορίες ή είναι έρμαιο της υπερπληροφόρησης;
Δυστυχώς αυτό που επικρατεί στο διαδίκτυο σε σχέση με όλες τις ασθένειες, μεταξύ των οποίων και ο ΣΔ, είναι μια τρομολαγνική προσέγγιση, που σκοπό έχει, σε πολλές περιπτώσεις, τη μεγαλύτερη δυνατή επισκεψιμότητα του εκάστοτε ιστότοπου.
Παρουσιάζονται για παράδειγμα άνθρωποι με ΣΔ και ακρωτηριασμένα πόδια, χωρίς να αναφέρεται από κάτω από την εικόνα ότι για να συμβεί κάτι τέτοιο ένα άτομο θα πρέπει να έχει εντελώς αρρύθμιστο σάκχαρο για πάρα πολλά χρόνια και να μην έχει επισκεφθεί σχεδόν ποτέ κάποιο γιατρό, που θα εκτιμήσει τη λειτουργία των περιφερικών νεύρων και αγγείων και θα δώσει τις κατάλληλες οδηγίες για την πρόληψη και αντιμετώπιση των εξελκώσεων στα κάτω άκρα. Στην εποχή μας, μέσω της σωστής παρακολούθησης των ατόμων με ΣΔ οι ακρωτηριασμοί στα κάτω άκρα μπορούν να αποφευχθούν πλήρως! Βέβαια, υπάρχουν πολλοί ιστότοποι, που παρέχουν πολλές χρήσιμες πληροφορίες σε σχέση με το ΣΔ, αλλά πρέπει να τονιστεί ότι σε καμμιά περίπτωση δε μπορούν να υποκαταστήσουν έναν εξειδικευμένο ιατρό που θα ακούσει, θα εκτιμήσει από κοντά και θα αφιερώσει πολύ χρόνο σε ένα άτομο με ΣΔ, δίνοντας εξατομικευμένες οδηγίες. Όσον αφορά τον ΣΔ, κάθε άτομο είναι ξεχωριστό και έχει τις δικές του μοναδικές ανάγκες!
Οι διάσημοι αθλητές , ηθοποιοί και πολιτικοί που διαχειρίστηκαν την ζωή τους παρέα με τον διαβήτη
6. Πόσο μακριά ή πόσο κοντά σε μια φυσιολογική ζωή είναι ένα άτομο με Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1 και για να γίνω πιο συγκεκριμένη, μπορεί να εξελιχθεί στον αθλητισμό, να έχει μια σεξουαλική ζωή αντίστοιχη μ’ έναν συνομήλικό του που δεν έχει διαβήτη , ν’ απολαμβάνει τις μικρές αλλά αναγκαίες χαρές της ζωής, όπως τις γεύσεις, τα γλυκά, τα φρούτα ή τα κρακεράκια;
Στην εποχή μας, ένα άτομο με ΣΔΤ1 με την κατάλληλη ιατρική υποστήριξη και τη βοήθεια των σύγχρονων μέσων αντιμετώπισης του προβλήματος μπορεί να ζήσει μια εντελώς φυσιολογική ζωή! Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κορυφαίοι αθλητές, όπως για παράδειγμα ο πρώην αρχηγός της ομάδας ποδοσφαίρου της Ρεάλ Μαδρίτης Νάτσο Φερνάντεθ κάτοχος 6 τίτλων Champions League, ηθοποιοί, όπως η Σάλμα Χάγεκ και η Σάρον Στόουν και πολιτικοί όπως η πρώην πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Τερέζα Μέι έχουν ΣΔΤ1 και, φυσικά, κάνουν ινσουλίνη πολλές φορές την ημέρα!
Ένα άτομο με ΣΔΤ1, μπορεί να έχει μια σεξουαλική ζωή αντίστοιχη μ’ έναν συνομήλικό του που δεν έχει διαβήτη. Με βάση πρόσφατες μελέτες, η παρουσία του ΣΔ δεν επηρεάζει την εικόνα του σώματος, τη σεξουαλική συμπεριφορά ή τη σεξουαλική δραστηριότητα! Αντίστοιχη μελέτη σε γυναίκες, που χρησιμοποιούν αντλία συνεχόμενης χορήγησης ινσουλίνης στην Ιταλία, έδειξε ότι η παρουσία σεξουαλικής δυσλειτουργίας ήταν παρόμοια με το γενικό πληθυσμό.
Όσον αφορά την κατανάλωση τροφίμων όπως τα γλυκά και τα φρούτα, αυτό που πρέπει να γνωρίζουν όσοι ζουν με τον ΣΔΤ1 είναι ότι μπορούν τα να καταναλώνουν ακόμα και σε καθημερινή βάση. Για παράδειγμα είναι σκόπιμο να καταναλώνονται φρούτα μετά την άσκηση, ή στα διαλλείματα κατά τη διάρκεια μιας αθλητικής δραστηριότητας για την πρόληψη της υπογλυκαιμίας. Επίσης, ένα άτομο με ΣΔΤ1 μπορεί άφοβα να καταναλώσει, σε λογική πάντα ποσότητα, ένα παγωτό μετά το φαγητό αν χορηγήσει μεγαλύτερη δόση ινσουλίνης υπερταχείας δράσης πριν από το γεύμα!
7. Υπάρχουν θανάσιμα λάθη που μπορεί να διαπράξει ένα άτομο με Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1 και να βάλει σε κίνδυνο την ζωή του;
Η διαχείριση του ΣΔΤ1 και η χρήση της ινσουλίνης απαιτεί υπευθυνότητα! Έτσι, όταν ένα άτομο λάβει προγευματικά την ινσουλίνη υπερταχείας δράσης δεν πρέπει μετά να παραλείπει το γεύμα γιατί υπάρχει κίνδυνος υπογλυκαιμίας. Φυσικά, μια υπογλυκαιμία μπορεί πολύ εύκολα να αναταχθεί λαμβάνοντας π.χ. μερικές ταμπλέτες γλυκόζης ή πίνοντας χυμό φρούτων. Στην περίπτωση όμως, που ένα επεισόδιο υπογλυκαιμίας παρουσιαστεί κατά τη διάρκεια της κολύμβησης ή της οδήγησης, η αντιμετώπισή της μπορεί να γίνει δυσκολότερη. Για το λόγο αυτό ένα άτομο με ΣΔΤ1 πρέπει να μετράει πάντα το σάκχαρό του και να λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης της υπογλυκαιμίας πριν την κολύμβηση ή την οδήγηση! Επίσης, δεν πρέπει ποτέ να οδηγεί ή να κολυμπάει έχοντας καταναλώσει αλκοόλ, γιατί η εμφάνιση ενός υπογλυκαιμικού επεισοδίου σε ένα μεθυσμένο άτομο με ΣΔ μπορεί να βάλει σε κίνδυνο τη ζωή του όσο και τη ζωή των άλλων..!
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζονται τα άτομα με ΣΔΤ1, τα οποία πολύ συχνά, ή σε βαρύτερες περιπτώσεις ποτέ, δεν παρουσιάζουν συμπτώματα, όταν η τιμή του σακχάρου πέφτει σε χαμηλότερα από το φυσιολογικό επίπεδα (<70mg/dL), με αποτέλεσμα να μην αντιλαμβάνονται εγκαίρως τα επεισόδια της υπογλυκαιμίας. Η συνεχής εκπαίδευση πάνω στις αρχές θεραπευτικής αντιμετώπισης του ΣΔΤ1, η εφαρμογή ειδικών προγραμμάτων για την αποφυγή των υπογλυκαιμιών και η χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας αποτελούν τεκμηριωμένες μέθοδοι για την αποκατάσταση της επίγνωσης της υπογλυκαιμίας.
8. Πως αντιμετωπίζετε τους φόβους των ανθρώπων με διαβήτη για τις παρενέργειες ;; Το ρωτάω γιατί είναι πολλοί που φοβούνται ότι η συγκεκριμένη πάθηση μπορεί να οδηγήσει ή σε στέρηση της όρασης ή σε διαβητικό πόδι που θα οδηγήσει με την σειρά του σε ακρωτηριασμό.
Από το 1993, μετά την ανακοίνωση της περίφημης μελέτης Diabetes Control & Complications Trial (DCCT), γνωρίζουμε ότι η καλή ρύθμιση του ΣΔΤ1, μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση επιπλοκών, στους οφθαλμούς, τα νεύρα, τους νεφρούς και το καρδιαγγειακό σύστημα! Δεν πρέπει να ξεχνάμε, επίσης, ότι η καλή ρύθμιση βελτιώνει παράλληλα και την ποιότητα ζωής των ατόμων με ΣΔ. Στην εποχή μας, με τη χρήση των νέων σκευασμάτων ινσουλίνης (νέας γενιάς ανάλογα ινσουλίνης υπερταχείας και μακράς δράσης) και την εφαρμογή των σύγχρονων τεχνολογικών μέσων για την αντιμετώπιση του ΣΔΤ1 (αισθητήρες συνεχούς παρακολούθησης της γλυκόζης σε πραγματικό χρόνο, αντλίες συνεχόμενης χορήγησης ινσουλίνης) η εμφάνιση επιπλοκών από το ΣΔ είναι πλέον σπάνιες! Για να εξαλειφθούν όμως πλήρως οι σοβαρές επιπλοκές του ΣΔ και να τις βλέπουμε μόνο στα βιβλία είναι απαραίτητη, παράλληλα με την τακτική παρακολούθηση από εξειδικευμένους στο ΣΔΤ1 ιατρούς και η συμβολή ομάδας ειδικών οφθαλμιάτρων, ποδολόγων και ψυχολόγων. Τουλάχιστον μια φορά το χρόνο είναι απαραίτητος ο έλεγχος του αμφιβληστροειδούς προκειμένου να διαπιστωθεί εγκαίρως οποιαδήποτε πρόβλημα και να αντιμετωπιστεί σε αρχικό στάδιο. Επίσης, ένα μικρό έλκος στο πόδι όταν αντιμετωπίζεται εγκαίρως με τη βοήθεια του ειδικού ποδολόγου, είναι δύσκολο να εξελιχθεί σε σοβαρότερη βλάβη.
9. Τέλος θέλω να σας ρωτήσω για την ουσία που έχει συζητηθεί πάρα πολύ: την Σεμαγλουτίδη. Τι αποτυπώνουν οι τελευταίες μελέτες για την συγκεκριμένη ουσία και πόσο θεωρείτε ότι βοηθάει στον έλεγχο του βάρους ή των υπερφαγικών κρίσεων;
Το συγκεκριμένο φάρμακο, το οποίο ανήκει στην ευρύτερη κατηγορία των αναλόγων του γλυκανόμορφου πεπτιδίου (GLP-1), που φυσιολογικά παράγονται από τα κύτταρα του αστρεντερικού σωλήνα, έχει φέρει επανάσταση στη θεραπεία του ΣΔ και της παχυσαρκίας. Αποτελεί πολύ αποτελεσματικό σκεύασμα όσον αφορά τη ρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου και παράλληλα έχει θετική επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστημα, τους νεφρούς και τη λιπώδη νόσο του ήπατος μη αλκοολικής αιτιολογίας.
Επίσης, τα παχύσαρκα άτομα και τα άτομα με υπερβάλλον σωματικό βάρος και σχετιζόμενες συν νοσηρότητες, μπορούν να ωφεληθούν χάνοντας βάρος σε ποσοστό 10-15% ή και περισσότερο! Αυτό επιτυγχάνεται μέσω μηχανισμών, όπως η επιβράδυνση της γαστρικής κένωσης, η αύξηση του αισθήματος κορεσμού μετά το φαγητό και κυρίως η μείωση της όρεξης και της επιθυμίας για φαγητό. Στις παρενέργειες του φαρμάκου συμπεριλαμβάνονται διαταραχές στο γαστρεντερικό σύστημα όπως ναυτία, τάση προς έμετο, έμετοι, διάρροια, δυσκοιλιότητα και τυμπανισμός. Το συγκεκριμένο φάρμακο αντενδείκνυται σε σπάνιες περιπτώσεις, όπως σε άτομα με ιστορικό καρκίνου του θυρεοειδούς και στο Σύνδρομο Πολλαπλής Ενδοκρινικής Νεοπλασίας 2 (MEN2).
10. Ποιοι είναι οι κυρίαρχοι παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα του σακχάρου και κατ’ επέκταση την ζωή ενός διαβητικού στις μέρες μας;
Τα επίπεδα του σακχάρου επηρεάζονται από πάρα πολλούς παράγοντες και για αυτό αυξομειώνονται χιλιάδες φορές μέσα σε ένα 24ωρο! Μεταξύ αυτών, κυρίαρχος είναι φυσικά ο ρόλος του φαγητού, καθώς και του stress. Θέλω να τονίσω ότι οι άνθρωποι με ΣΔΤ1, όταν βρίσκονται υπό συνθήκες πίεσης π.χ. σε ένα διαγώνισμα στο σχολείο, όταν κάνουν πρωταθλητισμό ή αθλούνται και έχουν το άγχος της επίδοσης, ακόμα και όταν φλερτάρουν μπορεί να διαπιστώσουν πολύ μεγάλη αύξηση των τιμών του σακχάρου τους. Αυτό μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη ζωή τους.. Φανταστείτε ένα άτομο με ΣΔΤ1 να δίνει συνέντευξη για να τον προσλάβουν σε μια δουλειά. Θα πρέπει να προσπαθεί να απαντήσει τις διάφορες ερωτήσεις με επάρκεια, παρά το γεγονός ότι λόγω του άγχους εκείνη τη στιγμή το σάκχαρό του μπορεί να έχει εκτιναχθεί σε πολύ υψηλά επίπεδα..! Άλλοι τέτοιοι παράγοντες είναι η σωματική άσκηση, το αλκοόλ, οι ασθένειες, η περίοδος στις γυναίκες, η εγκυμοσύνη, η ποιότητα του ύπνου και διάφορα φάρμακα! Έτσι, ένα άτομο με ΣΔΤ1 πρέπει να παρακολουθεί στενά τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα και να παρεμβαίνει ανάλογα. Ευτυχώς, κάτι τέτοιο είναι πλέον εφικτό με τη βοήθεια μιας μικρής συσκευής, που προσκολλάται στο βραχίονα σαν αυτοκόλλητο και αποστέλλει τα δεδομένα κάθε 1-5 λεπτά στο κινητό του τηλέφωνο! Με τον τρόπο αυτό μπορεί να επιτύχει ευκολότερα μια καλή ρύθμιση του διαβήτη, που θα του εξασφαλίσει καλύτερη ποιότητα ζωής, παράλληλα με την πρόληψη των χρόνιων επιπλοκών της νόσου.
Πέτρος Λ. Θωμάκος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Παθολόγος με Εξειδίκευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη
Διαβητολογικό Κέντρο & Κλινική Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ
