Η ιστορία της αναισθησίας είναι συναρπαστική και συνδέεται με την εξέλιξη της ιατρικής. Ο πρώτος καταγεγραμμένος γιατρός που χρησιμοποίησε αναισθησία σε δημόσια χειρουργική επέμβαση ήταν ο Δρ. William T.G. Morton, οδοντίατρος από τη Βοστώνη, ΗΠΑ. Στις 16 Οκτωβρίου 1846, ο Morton χρησιμοποίησε αιθέρα ως αναισθητικό σε έναν ασθενή στο Massachusetts General Hospital.
Πρώτος ασθενής
Ο πρώτος ασθενής ήταν ο Edward Gilbert Abbott, ο οποίος υπέφερε από έναν όγκο στο λαιμό. Ο χειρουργός Δρ. John Collins Warren αφαίρεσε τον όγκο με επιτυχία, ενώ ο Abbott ήταν σε αναισθησία. Η επέμβαση ήταν ανώδυνη για τον ασθενή, κάτι που προκάλεσε ενθουσιασμό και οδήγησε στην ταχεία διάδοση της χρήσης αναισθητικών.
Ημέρα αναισθησίας
Η ημέρα αυτή έχει μείνει στην ιστορία ως η πρώτη δημόσια απόδειξη της ασφάλειας και αποτελεσματικότητας της αναισθησίας και αποκαλείται συχνά Ether Day.
Πριν από αυτή την εποχή, οι χειρουργικές επεμβάσεις πραγματοποιούνταν χωρίς αναισθησία, χρησιμοποιώντας μόνο αλκοόλ, οπιοειδή ή απομόνωση των νεύρων, με εξαιρετικά επώδυνες συνέπειες για τους ασθενείς. Η ανακάλυψη της αναισθησίας αποτελεί μία από τις σημαντικότερες στιγμές στην ιστορία της ιατρικής.
Πως γινόντουσαν τα χειρουργεία πριν το 1846
Στα αρχαία χρόνια, οι χειρουργικές επεμβάσεις ήταν εξαιρετικά επώδυνες και επικίνδυνες λόγω της έλλειψης αναισθησίας και της περιορισμένης κατανόησης της ανατομίας και της μικροβιολογίας. Οι αρχαίοι γιατροί, ωστόσο, είχαν αναπτύξει αρκετές τεχνικές και μέσα για να διευκολύνουν τις επεμβάσεις όσο το δυνατόν περισσότερο.
1. Ανακούφιση από τον πόνο
- Φυτικά αναισθητικά: Χρησιμοποιούσαν φυσικά καταπραϋντικά, όπως το όπιο από παπαρούνες, εκχυλίσματα μανδραγόρα, ή οινοπνευματώδη ποτά για να μειώσουν την αίσθηση του πόνου.
- Πίεση ή απομόνωση νεύρων: Προσπαθούσαν να μειώσουν την αίσθηση του πόνου εφαρμόζοντας πίεση στα νεύρα ή περιοχές του σώματος.
2. Προετοιμασία και τεχνικές
- Αποστείρωση: Δεν υπήρχε αντίληψη για τα μικρόβια, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις έβραζαν τα εργαλεία ή χρησιμοποιούσαν κρασί για καθαρισμό. Στην Αρχαία Ελλάδα και την Αίγυπτο, τα μέταλλα με αντισηπτικές ιδιότητες, όπως ο χαλκός, συχνά χρησιμοποιούνταν.
- Ταχύτητα: Οι χειρουργοί ήταν ιδιαίτερα γρήγοροι, καθώς η μείωση του χρόνου επέμβασης μείωνε και την αγωνία του ασθενούς.
3. Συνηθισμένες επεμβάσεις
- Τρυπανισμός: Δημιουργία οπής στο κρανίο για την ανακούφιση από τραυματισμούς, πονοκεφάλους ή ψυχικές διαταραχές. Αυτή η πρακτική ήταν κοινή σε πολλές αρχαίες κοινωνίες.
- Αφαίρεση λίθων: Επεμβάσεις για την απομάκρυνση λίθων από την ουροδόχο κύστη ήταν επίσης γνωστές.
- Ράμματα και επουλώσεις: Οι τραυματισμοί ράβονταν με φυτικές ίνες, τρίχες ζώων ή λεπτά νήματα, ενώ χρησιμοποιούσαν μέλι και βότανα για την επούλωση.
4. Ιστορικά παραδείγματα
- Αρχαία Αίγυπτος: Οι Αιγύπτιοι, όπως οι ιερείς-γιατροί του Imhotep, κατείχαν βασικές γνώσεις ανατομίας από μουμιοποιήσεις. Χρησιμοποιούσαν συνδυασμούς βοτάνων και χειρουργικά εργαλεία από χαλκό.
- Αρχαία Ελλάδα: Οι χειρουργοί επηρεάζονταν από τον Ιπποκράτη, ο οποίος περιέγραψε επεμβάσεις και θεραπείες για κατάγματα, εξαρθρώσεις και πληγές.
- Αρχαία Ρώμη: Ο Γαληνός ανέπτυξε τεχνικές βασισμένες στην εμπειρία του από το πεδίο μάχης, χρησιμοποιώντας επίσης φυσικές καταπραϋντικές ουσίες.
5. Εμπειρία του ασθενούς
Οι ασθενείς ήταν συχνά δεμένοι για να περιορίσουν τις κινήσεις τους κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Παρά την απλότητα των μεθόδων τους, οι χειρουργοί των αρχαίων χρόνων έθεσαν τα θεμέλια για τη σύγχρονη χειρουργική επιστήμη.