Μια σημαντική ιατρική εξέλιξη σημειώθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο: Η 37χρονη καθηγήτρια βιολογίας από το Bushey, Hertfordshire, Emily Henders, έγινε η πρώτη ασθενής στη χώρα που έλαβε θεραπεία CAR T-κυττάρων για σκλήρυνση κατά πλάκας. Η έγχυση πραγματοποιήθηκε στο University College London Hospitals NHS Foundation Trust (UCLH) τον Οκτώβριο 2025, στο πλαίσιο της δοκιμής με την ονομασία AUTO1-MS1.
Η ασθενής και η ιστορία της
- Η Emily διαγνώστηκε με σκλήρυνση κατά πλάκας (MS) τον Δεκέμβριο του 2021, μετά από ενοχλήσεις όπως μούδιασμα στα χέρια.
- Παρά τη λήψη ισχυρών φαρμάκων, υπέστη πολλαπλές υποτροπές – περιέγραψε για παράδειγμα πως «ξύπνησε και δεν μπορούσε να κινηθεί» στο παρελθόν.
- Ως καθηγήτρια βιολογίας, η Emily σχολίασε: «Γνωρίζω ότι είναι ακόμη πειραματικό, αλλά έχει επιστημονικό λόγο — και μου αρέσει που το καταλαβαίνω».
- Η θεραπεία έγινε με απλή έγχυση (διαδικασία διάρκειας λίγων λεπτών) και η ίδια ανέφερε ότι «αισθάνομαι πραγματικά καλά, έχω ξανά ενέργεια».
Τι ακριβώς κάνει η CAR T-κυτταρική θεραπεία
Η θεραπεία CAR T βασίζεται στα εξής:
ADVERTISEMENT
- Απομονώνονται τα Τ-λεμφοκύτταρα του ασθενούς.
- Στο εργαστήριο τροποποιούνται γενετικά ώστε να παράγουν έναν υποδοχέα (CAR) που στοχεύει τα Β-κύτταρα (B cells) — ιδανικά αυτά που εμπλέκονται στη νόσο της MS.
- Τα τροποποιημένα Τ-κύτταρα επανεγχύονται στον ασθενή, με σκοπό να «επαναφέρουν» το ανοσοποιητικό σύστημα και να σταματήσουν την αυτοάνοση επίθεση.
- Στην περίπτωσή της, χρησιμοποιήθηκε η CAR T με την ονομασία obecabtagene autoleucel (obe-cel) — ήδη δοκιμασμένη για ορισμένες αιματολογικές κακοήθειες, τώρα εξετάζεται για αυτοάνοσα.
Γιατί είναι σημαντικό αυτό το βήμα
- Η MS είναι χρόνια αυτοάνοση νόσος του κεντρικού νευρικού συστήματος όπου το μυελινικό περίβλημα των νεύρων καταστρέφεται — προκαλώντας προβλήματα στην κίνηση, στην όραση, στη μνήμη. UCL Hospitals
- Οι υπάρχουσες θεραπείες μπορεί να επιβραδύνουν την πορεία ή να μειώσουν τις υποτροπές, αλλά δεν μπορούν να εξαλείψουν τη νόσο ή να την σταματήσουν πλήρως.
- Η CAR T θεραπεία έχει τη δυνατότητα ενός «ένα και έξω» μοντέλου – δηλαδή μία έγχυση που να παρέχει μακροχρόνια ή μόνιμη ύφεση — κάτι που πριν ήταν όνειρο. Sky News
- Όπως επισημαίνουν οι ιατροί: «Πρόκειται για ένα συναρπαστικό νέο μέτωπο στη θεραπεία αυτοάνοσων παθήσεων». UCL Hospitals BRC
Τι πρέπει να γνωρίζουμε
- Η δοκιμή είναι στη φάση Ι (phase I) — επικεντρώνεται κυρίως στην ασφάλεια και την καταλληλότητα της θεραπείας, όχι ακόμη στην τελική απόδειξη αποτελεσματικότητας.
- Δεν είναι ακόμη εγκεκριμένη για τη θεραπεία της MS — η χρήση της είναι πειραματική και εντός κλινικής δοκιμής.
- Δεν υπάρχουν προς το παρόν μακροχρόνια δεδομένα για το πόσο διαρκεί το αποτέλεσμα, ποιες μπορεί να είναι οι παρενέργειες ή ποιοι ασθενείς θα επωφεληθούν περισσότερο.
- Η επιλογή συμμετοχής απαιτεί ορισμένα κριτήρια — για παράδειγμα ηλικία 18-60 ετών, υποτροπιάζουσα ή προοδευτική μορφή MS που δεν ανταποκρίνεται σε υπάρχουσες θεραπείες.
Τι σημαίνει για το μέλλον των ασθενών με MS
Η περίπτωση της Emily ανοίγει το δρόμο για:
- Μελλοντικές θεραπείες που μπορούν να αλλάξουν τη ροή της MS — από «διαχείριση» σε «ενδεχομένως έλεγχο» ή ακόμα και «ύφεση».
- Επέκταση της εφαρμογής της CAR T θεραπείας και σε άλλες αυτοάνοσες παθήσεις πέρα από τον καρκίνο.
- Πρόκληση για τον ιατρικό και ερευνητικό κόσμο να επιταχύνει την ανάπτυξη, την ασφάλεια και την προσβασιμότητα αυτών των θεραπειών.
Πηγές
- University College London (UCL) News – “UK patient first to trial CAR T cell therapy to treat multiple sclerosis” | University College London
- UCLH BRC News – “First MS patient in the UK to trial CAR T cell therapy at UCLH” | UCL Hospitals BRC
- Sky News – “Woman has new multiple sclerosis treatment that doctors say could be game-changer” | Sky News
- The Independent – “Biology teacher becomes first UK patient to receive ‘gamechanger’ therapy for MS” | The Independent
