Σε όλη την ιστορία, λίγα πράγματα έχουν εμπνεύσει τόσο πολύ «ψευδοεπιστήμη» όσο τα «χάπια», τα μαγικά σκευάσματα και οι υποσχέσεις για επιβράδυνση της γήρανσης, αύξηση της ζωτικότητας ή επιμήκυνση της ζωής. Όμως, μέσα σε όλη αυτή την υπερβολή και τις κενές υποσχέσεις, μερικές πολύτιμες αλήθειες παραμένουν.
Ήδη από το 400 π.Χ., ο Ιπποκράτης –ο πατέρας της σύγχρονης ιατρικής– είχε πει: «Το περπάτημα είναι το καλύτερο φάρμακο για τον άνθρωπο».
Περισσότερα από δύο χιλιάδες χρόνια αργότερα, η επιστήμη επιβεβαιώνει αυτή τη σοφία.
Σύμφωνα με μελέτες, όσοι περπατούν πάνω από 8.000 βήματα την ημέρα έχουν σχεδόν 50% μικρότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου σε σχέση με όσους περπατούν λιγότερα από 5.000 βήματα, όριο που θεωρείται καθιστικός τρόπος ζωής. Ωστόσο, πέρα από τις 8.000 βήματα, τα οφέλη δεν αυξάνονται σημαντικά, κάτι που αμφισβητεί τον μύθο των 10.000 βημάτων την ημέρα.
Στην πραγματικότητα, ο «μαγικός» αριθμός των 10.000 βημάτων δεν προήλθε από επιστημονικά δεδομένα, αλλά από μια διαφημιστική καμπάνια στην Ιαπωνία τη δεκαετία του 1960 για το πρώτο εμπορικό βηματόμετρο που λεγόταν manpo-kei, δηλαδή «μετρητής 10.000 βημάτων».
Πρόσφατα, οι επιστήμονες εξετάζουν ένα απλό αλλά σημαντικό ερώτημα: Μετράει κάθε βήμα το ίδιο ή μήπως έχει μεγαλύτερο όφελος το γρήγορο περπάτημα – με πάνω από 100 βήματα το λεπτό, δηλαδή με ταχύτητα 4–6 χλμ./ώρα; Φαίνεται πως, ειδικά για τη γήρανση και την καρδιολογική υγεία, ο ρυθμός έχει μεγάλη σημασία. Για παράδειγμα, αν κάποιος μετατρέψει έναν αργό 14λεπτο περίπατο σε 7λεπτο γρήγορο περπάτημα, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιοπάθειας κατά 14%.
Μελέτη σε πάνω από 450.000 ενήλικες στο Ηνωμένο Βασίλειο έδειξε ότι όσοι είχαν υιοθετήσει έναν γρήγορο ρυθμό περπατήματος σε όλη τους τη ζωή, φαινόταν βιολογικά έως και 16 χρόνια νεότεροι από όσους περπατούσαν αργά. Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι ποτέ δεν είναι αργά: Ένας άντρας ή γυναίκα 60 ετών, εντελώς αδρανής, θα μπορούσε να κερδίσει περίπου ένα επιπλέον έτος ζωής με μόλις 10 λεπτά γρήγορου περπατήματος την ημέρα.
Το γρήγορο περπάτημα είναι επίσης ένας πολύ καλός δείκτης για τη μελλοντική υγεία. Προβλέπει καλύτερα τον κίνδυνο θανάτου από καρδιοπάθειες από ότι η πίεση ή η χοληστερόλη και είναι ισχυρότερος δείκτης ακόμα και από τη διατροφή, το βάρος ή τη συνολική φυσική δραστηριότητα. Ίσως η πιο χρήσιμη ερώτηση που μπορεί να κάνει ένας γιατρός στον ασθενή του είναι:
«Πόσο γρήγορα περπατάτε σε σύγκριση με άλλους ανθρώπους;»
Ένα σύνολο ευεργετικών επιδράσεων
Το γρήγορο περπάτημα, ωστόσο, δεν προσφέρει απαραίτητα επιπλέον οφέλη για όλες τις παθήσεις. Για παράδειγμα, σε σχέση με την πρόληψη του καρκίνου, η διαφορά ανάμεσα στο γρήγορο και το αργό περπάτημα είναι μικρή. Μελέτη έδειξε ότι το συνολικό περπάτημα, ανεξαρτήτως ρυθμού, σχετίζεται με μείωση του κινδύνου για 13 διαφορετικούς τύπους καρκίνου, αλλά δεν υπήρχε ξεκάθαρο πλεονέκτημα από το πιο γρήγορο βάδισμα.
Επιπλέον, ακόμα και το ήπιο περπάτημα ή το «σπάσιμο» της καθιστικής ζωής με μικρές κινήσεις μέσα στην ημέρα, έχει σημαντική επίδραση στον μεταβολισμό και τη γενική υγεία. Το περπάτημα έχει και ψυχολογικά οφέλη. Ενισχύει τη λειτουργία του εγκεφάλου, διπλασιάζει την παραγωγή δημιουργικών ιδεών και ενεργοποιεί τα ίδια εγκεφαλικά κυκλώματα που σχετίζονται με τη μνήμη και τη φαντασία.
Πολλοί από εμάς ήδη χρησιμοποιούμε το περπάτημα για να σκεφτούμε, να ηρεμήσουμε ή να βρούμε λύσεις σε προβλήματα. Και όταν το περπάτημα γίνεται μέσα στη φύση, τα οφέλη στην ψυχική υγεία γίνονται ακόμα πιο έντονα. Οι λεγόμενες «συνταγές φύσης» χρησιμοποιούνται πλέον και από γιατρούς για τη βελτίωση της φυσικής και ψυχικής υγείας.
Η σωματική αδράνεια είναι βασικός παράγοντας για την έκρηξη χρόνιων νοσημάτων, όπως ο διαβήτης και οι καρδιοπάθειες, τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες. Υπολογίζεται ότι 3,9 εκατομμύρια πρόωροι θάνατοι θα μπορούσαν να αποφευχθούν κάθε χρόνο αν αντιμετωπιστεί η σωματική ακινησία.
Ωστόσο, αντί να επενδύουμε στην πρόληψη, τα περισσότερα συστήματα υγείας βασίζονται στη διαχείριση των ασθενειών – δηλαδή, ο κόσμος αρρωσταίνει και μετά παίρνει φάρμακα για να θεραπευτεί. Κατά μέσο όρο, χρειάζεται περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια για να αναπτυχθεί ένα νέο φάρμακο. Παρ’ όλα αυτά, τα φάρμακα συνεχίζουν να αποφέρουν μεγάλα κέρδη, αποκαλύπτοντας την τεράστια οικονομία που έχει δημιουργηθεί γύρω από την αρρώστια.
Αν έστω ένα μικρό μέρος από αυτά τα χρήματα επενδυόταν σε δημόσιες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της φυσικής δραστηριότητας, ίσως δεν θα χρειαζόμασταν τόσο πολύπλοκα και ακριβά ιατρικά συστήματα διαχείρισης των ασθενειών.
Συμπέρασμα: Αν ψάχνετε για το ελιξίριο της ζωής, ίσως το βρείτε απλά κοιτάζοντας προς τα κάτω… στα πόδια σας.
Πηγή: independent.co.uk
