Μια νέα έκθεση του World Health Organization (WHO/Europe), που δόθηκε στη δημοσιότητα τον Νοέμβριο του 2025, αποτυπώνει με ζοφερό τρόπο την κατάσταση της ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Σύμφωνα με τα στοιχεία, ένα στα επτά παιδιά και έφηβοι (ηλικίες 0–19) ζει με κάποια μορφή ψυχικής διαταραχής.
Τα ευρήματα λειτουργούν ως καμπανάκι — όχι απλώς για στατιστικά, αλλά για την ανάγκη να αντιμετωπιστεί ως επείγον ζήτημα δημόσιας υγείας και κοινωνικής υποστήριξης.
Τι δείχνει η έρευνα
Η έκθεση με τίτλο «Child and youth mental health in the WHO European Region: Status and actions to strengthen quality of care» συγκεντρώνει για πρώτη φορά συνολικά και συγκριτικά δεδομένα για την ψυχική υγεία παιδιών και νέων σε όλες τις χώρες που καλύπτει η περιφέρεια του WHO/Europe — συνολικά 53 χώρες.
Κύρια ευρήματα
- 1 στα 7 παιδιά και έφηβοι ζουν με ψυχική διαταραχή.
- Η αύξηση είναι ραγδαία: τα τελευταία ~15 χρόνια η επικράτηση ψυχικών διαταραχών στα 0–19 έχει αυξηθεί περίπου κατά 1/3.
- Οι έφηβες κορίτσια (ηλικίες 15–19) πλήττονται ιδιαίτερα: 1 στις 4 ζει με κάποια ψυχική διαταραχή.
- Ως προς θνησιμότητα και σοβαρές συνέπειες — η αυτοκτονία παραμένει η κύρια αιτία θανάτου ανάμεσα στους νέους 15–29 ετών. ● Τι δεν “βλέπει” η έκθεση — αλλά το δείχνουν τα δεδομένα
Παρά την αύξηση των αναγκών:
- Σε 1 στις 4 χώρες δεν υπάρχουν κοινοτικές — εκτός νοσοκομείου — υπηρεσίες ψυχικής υγείας για παιδιά και εφήβους.
- Σε 1 στις 5 χώρες δεν υπάρχει ειδική πολιτική που να απευθύνεται στη ψυχική υγεία παιδιών/νεολαίας.
- Ο λόγος ψυχιάτρων προς παιδιά/εφήβους είναι δραματικά χαμηλός: κατά μέσο όρο ένας ψυχίατρος για κάθε 76.000 παιδιά/έφηβους.
- Δηλαδή, το σύστημα φροντίδας δεν έχει «προλάβει» να εξελιχθεί παράλληλα με την αύξηση των αναγκών.
Γιατί αυτό είναι κρίσιμο για την κοινωνία — και για εμάς στην Ελλάδα
Η εικόνα που προκύπτει δεν αφορά μεμονωμένες χώρες ή μεμονωμένα περιστατικά: αφορά χιλιάδες παιδιά και εφήβους σε όλη την Ευρώπη — ανάμεσά τους και στην Ελλάδα. Το πρόβλημα είναι πολλαπλό:
- Κοινωνικό και ανθρώπινο κόστος — παιδιά/έφηβοι που ανατρέφονται με ψυχικά φορτία χωρίς υποστήριξη, με συνέπειες στην εκπαίδευση, στη συμπεριφορά, στις σχέσεις τους, στην ποιότητα ζωής τους. Η ψυχική υγεία δεν είναι “προαιρετική” — αλλά θεμελιώδης για την ανάπτυξη και την ευημερία.
- Μελλοντική επιβάρυνση για το σύστημα υγείας και κοινωνίας — καθυστερούμενη διάγνωση, έλλειψη πρόληψης, περιορισμένη φροντίδα σημαίνουν ότι όταν τα προβλήματα γίνουν χρόνια, το κόστος (οικονομικό, ανθρώπινο, κοινωνικό) μεγαλώνει.
- Αδικία και ανισότητα — η μεγάλη διαφορά ανάμεσα σε χώρες ως προς τις υποδομές και τις πολιτικές σημαίνει ότι πολλά παιδιά «χάνουν» λόγω τόπου καταγωγής. Η ανάγκη για ισότιμη πρόσβαση είναι βασική.
- Ευκαιρία για πρόληψη και θετική αλλαγή — τα πρώτα χρόνια της ζωής και της εφηβείας είναι κρίσιμα· παρέμβαση τώρα μπορεί να αποτρέψει προβλήματα στην ενήλικη ζωή.
Για την Ελλάδα, όπου το πρόβλημα της ψυχικής υγείας συχνά στιγματίζεται, η έκθεση προσφέρει μια αφορμή να ανοίξει δημόσιος διάλογος — στα σχολεία, στις κοινότητες, στον δημόσιο λόγο.
Πηγή: who.int
