Στη ζωή μας δεν υπάρχει περίπτωση να μην έχουμε συναντήσει ανθρώπους που μας μπερδεύουν συναισθηματικά. Άλλοτε μας γεμίζουν ενοχές, άλλοτε μας κάνουν να αμφιβάλλουμε για τον εαυτό μας, κι άλλοτε μάς «τραβούν» σε έναν φαύλο κύκλο από σύγχυση και ψυχική εξάντληση. Συχνά, πίσω από αυτή τη δυναμική κρύβεται ένα χειριστικό άτομο — κάποιος που χρησιμοποιεί το συναίσθημα, τις λέξεις ή τις καταστάσεις για να ελέγξει τους άλλους προς όφελός του.
Ας δούμε πώς μπορούμε να αναγνωρίσουμε τα σημάδια, ώστε να προστατεύσουμε τον εαυτό μας, γιατί στο τέλος εμείς είμαστε τα θύματα.
Τι σημαίνει “χειριστικός άνθρωπος”
Ο χειριστικός άνθρωπος δεν δείχνει απαραίτητα επιθετικότητα ή κακία με άμεσο τρόπο. Αντίθετα, δρα υπογείως και μεθοδικά, επηρεάζοντας τη συμπεριφορά των άλλων μέσα από:
- Ενοχές
- Επίκληση στο συναίσθημα
- Απειλές ή «σιωπή»
- Παραποίηση της αλήθειας
- Θυματοποίηση («εγώ πάντα προσπαθώ, εσύ δεν με καταλαβαίνεις…»)
Στόχος του είναι να έχει έλεγχο: πάνω στις αποφάσεις, στις αντιδράσεις και τελικά στα συναισθήματά μας.
Πώς θα τον αναγνωρίσετε
Συχνά σας κάνει να αισθάνεστε ενοχές
Ακόμη κι όταν δεν έχετε κάνει κάτι λάθος, θα βρει τρόπο να σας φορτώσει την ευθύνη.
«Αν πραγματικά με νοιαζόσουν, θα το είχες κάνει…»
Στρεβλώνει την πραγματικότητα (gaslighting)
Σας κάνει να αμφισβητείτε τη μνήμη ή την κρίση σας.
«Μα δεν είπα ποτέ κάτι τέτοιο, φαντάστηκες τα πάντα!»
Παίζει τον ρόλο του θύματος
Όλα γύρω του συμβαίνουν «εναντίον» του. Με αυτόν τον τρόπο προκαλεί λύπηση και αποφεύγει την ευθύνη.
Δεν αντέχει τα όρια
Όταν προσπαθείτε να βάλετε όρια, θυμώνει ή σας τιμωρεί με απομάκρυνση, ψυχρότητα ή ειρωνεία.
Εναλλάσσει γοητεία και ψυχρότητα
Μπορεί να είναι ιδιαίτερα φιλικός, τρυφερός ή δοτικός — μόνο για να αποσπάσει ό,τι θέλει. Όταν το πετύχει, αποσύρεται.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Οι χειριστικοί άνθρωποι συχνά κουβαλούν βαθύτερους φόβους απόρριψης ή ανάγκη υπεροχής. Έμαθαν ότι ο έλεγχος είναι πιο ασφαλής από την ειλικρίνεια. Δεν είναι πάντα «κακοί» — απλώς δεν γνωρίζουν άλλον τρόπο να σχετίζονται.
Η αναγνώριση, λοιπόν, δεν σημαίνει απόρριψη, αλλά συνειδητή επιλογή αυτοπροστασίας.
Τι μπορείτε να κάνετε
- Αναγνωρίστε τα μοτίβα – Παρατηρήστε χωρίς ενοχές πώς νιώθετε μετά από κάθε επαφή.
- Θέστε σαφή όρια – Μην φοβάστε να πείτε «όχι» ή να πάρετε χώρο.
- Μη μπαίνετε σε “παιχνίδια εξήγησης” – Ο χειριστικός άνθρωπος ζει μέσα από τη σύγχυση.
- Διατηρήστε υποστηρικτικό δίκτυο – Μιλήστε με φίλους, συμβουλευτείτε ειδικό αν χρειάζεται.
- Καλλιεργήστε αυτογνωσία – Όσο πιο σταθεροί είστε μέσα σας, τόσο λιγότερο ευάλωτοι γίνεστε σε εξωτερικούς χειρισμούς.
Μία σκέψη για το τέλος
Η πραγματική δύναμη δεν είναι να ελέγχεις τους άλλους — αλλά να μπορείς να διατηρείς την ελευθερία σου ακόμη κι όταν κάποιος προσπαθεί να την περιορίσει.
Μάθετε να βλέπετε καθαρά, να ακούτε το ένστικτό σας και να αγαπάτε χωρίς να χάνεστε.
Η ενσυναίσθηση δεν σημαίνει υποταγή. Είναι η τέχνη να κατανοείς, χωρίς να επιτρέπεις να σε ορίζουν.
